این مقاله به بررسی اهمیت و فواید حج از منظر قرآن و سنت پیامبر(ص) و ائمه(ع) می‌پردازد.

حج یکی از شعائر الهی است که نشانه توحید و عبودیت خداوند است.

خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» (الحج: ۳۲)،

یعنی: و هر کس شعائر خدا را بزرگ دارد، این از تقوای دل‌هاست

شعائر خداوند شامل مناسک حج مانند طواف، سعی، وقوف، رمی جمرات و قربانی است که هر یک از آن‌ها دارای معانی عمیقی هستند.

حج یکی از علائم اسلامی است که نشانه اتحاد و همبستگی مسلمانان است.

خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَ عَلَىٰ کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ لِیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ فَکُلُوا مِنْهَا وَ أَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِیرَ ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ ذَٰلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَکُمُ الْأَنْعَامُ إِلَّا مَا یُتْلَىٰ عَلَیْکُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ» (الحج: ۲۷-۳۰)،

یعنی: و در میان مردم برای حج بلند شو تا مردان و زنان بر تمامی وسایل سواره به سوی تو آیند از هر راه دور و دشوار تا برای خودشان فوایدی را ببینند و در روزهای معین نام خدا را بر آنچه از دامان برایشان روزی داده است بخوانند پس از آن بخورید و از آن به نیازمندان و فقرا بدهید سپس تفث خود را بگذارند و نذرهای خود را ادا کنند و بر خانه قدیم طواف کنند این چنین است و هر کس حرمت‌های خدا را بزرگ دارد برای او نزد پروردگارش بهتر است و برای شما دامان جز آنچه بر شما خوانده شده است حلال شده است پس پلیدی بت‌ها را بپرهیزید و سخن دروغ را بپرهیزید.

این آیه نشان می‌دهد که حج یک فرصت برای تجمع و تعامل مسلمانان از سراسر جهان است که می‌توانند از منافع مادی و معنوی حج بهره‌مند شوند و نام خدا را بخوانند و از نعمت‌های او سپاس‌گزاری کنند و به فقرا و مستمندان کمک کنند و وظایف و عهدهای خود را انجام دهند و بر خانه خدا طواف کنند.

حج یکی از مظاهر جهاد در راه خداوند است که نشانه تقوا و ایثار و شهادت است.

پیامبر(ص) فرموده‌اند: «الْحَجُّ جِهَادُ کُلِّ ضَعِیفٍ وَ امْرَأَةٍ»،

یعنی: «حج جهاد هر ضعیف و زنی است».

این حدیث نشان می‌دهد که حج برای آن دسته از مسلمانان که نمی‌توانند در راه خداوند جنگ کنند، مانند زنان و سالخوردگان و معلولان، یکی از راه‌های نیل به درجات عالی جهادی است. حج مقتضی دارد که حاجی از مال و جان و عزت خود برای خداوند فدا کند و با مشقت‌ها و سختی‌های سفر و مناسک حج برخورد کند و با صبر و شکیبایی آن‌ها را تحمل کند و با اخلاص و خشوع آن‌ها را انجام دهد و با احترام و محبت با برادران و خواهران خود در حج رفتار کند و با اعتراف و استغفار از گناهان خود پاک شود و با شهادت و تسلیم در برابر خداوند توحید خود را اثبات کند.

حج یکی از موارد تربیتی و تعلیمی است که نشانه ارتقای سطح علمی و اخلاقی مسلمانان است.

خداوند در قرآن می‌فرماید: «لِیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُومَاتٍ»،

یعنی: تا برای خودشان فوایدی را ببینند و در روزهای معین نام خدا را بخوانند».

این آیه نشان می‌دهد که حج یکی از راه‌های آموزش و تربیت مسلمانان است که می‌توانند در آن از فواید مادی و معنوی حج بهره‌مند شوند. برخی از این فواید عبارتند از: آشنایی با تاریخ و فرهنگ اسلامی، آموزش احکام و مناسک حج، تقویت روحیه اجتماعی و همدلی و همزبانی مسلمانان، ترویج اسلام و دعوت به آن، تبادل اطلاعات و تجارب و مهارت‌ها، انعکاس وضعیت و نیازهای مسلمانان، ایجاد ارتباطات و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و …

حج یکی از معجزات خداوند است که نشانه قدرت و حکمت او است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ إِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِیمَ مَکَانَ الْبَیْتِ أَنْ لَا تُشْرِکْ بِی شَیْئًا وَ طَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَ الْقَائِمِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَ عَلَىٰ کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ»،

یعنی: و (به یاد آور) هنگامی را که ما مکان خانه (خدا) را برای ابراهیم مشخص کردیم که هیچ چیزی را با من شریک مکن و خانه مرا برای طواف کنندگان و ایستادگان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاکیزه کن و در میان مردم برای حج بلند شو تا مردان و زنان بر تمامی وسایل سواره به سوی تو آیند از هر راه دور و دشوار.

این آیه نشان می‌دهد که حج یکی از معجزات خداوند است که از زمان ابراهیم(ع) تا به امروز ادامه دارد و هر ساله میلیون‌ها مسلمان از نقاط مختلف جهان به سوی خانه خدا حرکت می‌کنند و با یکدیگر همراه می‌شوند و یکپارچه می‌شوند و نماد توحید و عبودیت خداوند را به نمایش می‌گذارند.

این یکی از نشانه‌های قدرت و حکمت خداوند است که هیچ کس نمی‌تواند آن را انکار کند.

پیشنهادی مشعر 

محصولات مجازی

کتاب های تازه

تهیه لوازم زائر 

سوغات و هدایا

 مطالب بیشتر